Kết quả khảo sát Global Trade Pulse mới nhất của HSBC cho thấy các doanh nghiệp (DN) trên toàn thế giới đang thích nghi với thực trạng mới của thương mại toàn cầu bằng cách triển khai chiến lược đa dạng nhằm ứng phó với những thách thức về thương mại và thuế quan không ngừng thay đổi, đồng thời xử lý tình hình chi phí gia tăng và áp lực vốn lưu động.
Khảo sát này của HSBC nghiên cứu ý kiến chuyên sâu về vấn đề thuế quan và thương mại từ 6.750 nhân sự có vai trò đưa ra quyết định tại doanh nghiệp trên 17 thị trường. Trong số này, có 250 doanh nghiệp tại Việt Nam được thu thập ý kiến.
Doanh nghiệp toàn cầu lấy lại tự tin, tăng cường sức bền
Sau sáu tháng đầu năm 2025 đầy thách thức, các doanh nghiệp đang dần lấy lại ổn định và có cái nhìn rõ ràng hơn về bối cảnh thương mại và thuế quan. Khảo sát chỉ ra 67% doanh nghiệp hiện cảm thấy chắc chắn hơn về tác động của chính sách thương mại đối với hoạt động kinh doanh so với sáu tháng trước, và 77% doanh nghiệp cho biết họ có thể dễ dàng hiểu được những thay đổi về chính sách thương mại gần đây.
Khi doanh nghiệp có cái nhìn thông suốt hơn về bối cảnh thương mại mới, những quan ngại về doanh thu đã giảm đáng kể. Hầu hết các công ty hiện kỳ vọng doanh thu sẽ tăng trong sáu tháng tới (53%) và trong vòng hai năm tới (58%).
Để giảm thiểu rủi ro, chiến lược đang được các doanh nghiệp ưu tiên hàng đầu là đa dạng hóa chuỗi cung ứng, với 84% doanh nghiệp toàn cầu tập trung vào giải pháp này. Đồng thời, 75% doanh nghiệp đang xem lại hoặc đã điều chỉnh nơi diễn ra hoạt động chế biến và lắp ráp chính.
Về chiến lược thị trường, một nửa số doanh nghiệp (50%) có kế hoạch gia nhập thị trường mới. Trong đó, Châu Âu và Đông Nam Á là những điểm đến hàng đầu để mở rộng hoạt động (lần lượt là 40% và 36%).
Doanh nghiệp Việt Nam đi đầu ứng dụng AI và gia tăng xuất khẩu
Còn tại Việt Nam, các doanh nghiệp đang thể hiện niềm tin vào tăng trưởng thương mại ở mức trên trung bình và có cái nhìn ngày càng rõ ràng hơn về chính sách thương mại. Hơn 7/10 (73%) doanh nghiệp Việt Nam cảm thấy thông suốt hơn về tác động của các chính sách thương mại so với sáu tháng trước.
Khi những bất ổn về thuế quan dần lắng xuống, các doanh nghiệp Việt Nam dự đoán tác động tiêu cực lên doanh thu do gián đoạn chuỗi cung ứng chỉ còn ở mức 15% trong vòng hai năm tới, giảm so với mức 20% trong lần khảo sát trước.
Ông Surajit Rakshit, Giám đốc toàn quốc Khối Giải pháp Thương mại Toàn cầu, HSBC Việt Nam, chia sẻ:
“Dữ liệu nghiên cứu của chúng tôi cho thấy các doanh nghiệp Việt Nam đang thích ứng với bối cảnh hiện tại. Mặc dù nỗi lo về doanh thu đã giảm nhẹ so với trước đây, các doanh nghiệp vẫn nhận thức được những nguy cơ tiềm ẩn. Những thay đổi về thuế quan gần đây đang báo hiệu rằng việc tối ưu hóa vốn lưu động không còn là một hoạt động tài chính thường lệ đơn thuần mà trở thành một đòn bẩy chiến lược cho tăng trưởng và sức bền.”
Ông Surajit Rakshit, Giám đốc toàn quốc Khối Giải pháp Thương mại Toàn cầu, HSBC Việt Nam.
Về chiến lược ứng phó, 88% doanh nghiệp Việt Nam ưu tiên xây dựng chuỗi cung ứng khép kín trong các khu vực trọng điểm nhằm giảm sự phụ thuộc xuyên biên giới. Các doanh nghiệp đã thực hiện nhiều biện pháp ứng phó với chi phí gia tăng, như chuyển chi phí sang khách hàng, đàm phán lại hợp đồng và tăng hiệu quả vận hành.
Đặc biệt, về công nghệ, 9/10 doanh nghiệp Việt Nam (90%) đã hoặc đang cân nhắc việc ứng dụng AI hoặc máy học để tối ưu hóa nguồn cung, tuyến logistics hoặc mức tồn kho. Thậm chí, 92% sử dụng dữ liệu để dự báo rủi ro và nhu cầu tốt hơn.
Tuy nhiên, áp lực tài chính liên quan đến thương mại vẫn còn tồn tại. Hơn 1/5 (21%) doanh nghiệp Việt Nam đã phải đối mặt với áp lực rất lớn về thanh khoản hoặc dòng tiền kể từ năm 2024.
Dù vậy, bất chấp những bất ổn, tham vọng vươn ra thế giới của Việt Nam vẫn đang rất bền bỉ. 90% các doanh nghiệp Việt Nam cảm thấy tự tin rằng họ sẽ có thể phát triển thương mại quốc tế trong hai năm tới, cao hơn so với mức trung bình toàn cầu là 87%. Các thị trường xuất hàng gia tăng bao gồm Singapore và Trung Quốc đại lục, tiếp theo là Pháp, Thái Lan và Nhật Bản.
Phương Thảo
