Nhu cầu lớn
Savills Việt Nam dẫn số liệu của Tổng cục Thống kê cho thấy, Việt Nam sẽ trở thành nước có dân số già vào năm 2038 với tỷ lệ người trên 60 tuổi đạt 20,1%. Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA) dự báo đến năm 2050, hơn 1/6 dân số sẽ trên 65 tuổi.
Theo UNFPA, 80% người cao tuổi Việt Nam có nhu cầu được chăm sóc tại nhà nhưng chưa đến 30% xã, phường có câu lạc bộ hoặc nhóm hỗ trợ người cao tuổi. Cả nước chỉ có dưới 100 trung tâm chăm sóc chuyên biệt. Nghề chăm sóc người cao tuổi vẫn chưa được công nhận chính thức trong hệ thống nghề nghiệp.
Khu đô thị lấn biển Cần Giờ sẽ có chuỗi dịch vụ và đô thị hưu trí, dưỡng lão cao cấp.
Các lựa chọn về nhà ở và dịch vụ cho người cao tuổi tại Việt Nam - bao gồm nhà ở, khu nghỉ dưỡng và cơ sở tích hợp chăm sóc sức khỏe - vẫn còn hạn chế. Đây là điểm khác biệt rõ rệt so với các thị trường như Singapore hay Nhật Bản - nơi bất động sản cho người cao tuổi đã trở thành nền công nghiệp tỷ đô. Trong khi, Việt Nam hiện chỉ có một vài dự án thí điểm.
Ông Matthew Powell, Giám đốc Savills Hà Nội cho biết, thị trường chăm sóc người cao tuổi tại Việt Nam vẫn ở quy mô nhỏ nhưng đang mở rộng nhanh chóng, dự kiến sẽ tăng gấp đôi trong thập kỷ tới khi hàng triệu người bước vào tuổi nghỉ hưu.
Theo nghiên cứu sơ bộ của Savills Việt Nam, quy mô thị trường này được dự báo tăng từ 2,3 tỷ USD năm 2024 lên 3,6 tỷ USD vào năm 2032, tương ứng mức tăng trưởng kép hàng năm 5,81%. Các khu nghỉ dưỡng chăm sóc sức khỏe và nhà ở tích hợp dịch vụ y tế sẽ ngày càng được quan tâm khi người Việt chú trọng hơn đến sức khỏe tinh thần và lối sống bền vững.
Bà Emily Fell, Giám đốc cấp cao bộ phận Living Sectors khu vực Châu Á - Thái Bình Dương của của Savills, nhấn mạnh Việt Nam có tiềm năng tăng trưởng lớn, nhưng phải có chiến lược phát triển riêng.
Bà lưu ý rằng Việt Nam cần kết hợp cả mô hình “lifestyle” (viện dưỡng lão công cộng, khu dân cư tích hợp...) của Australia dành cho người cao tuổi tại các trung tâm đô thị và mô hình chăm sóc đặc biệt (care) kiểu Nhật để đáp ứng nhu cầu gia tăng về chăm sóc hỗ trợ.
Theo các chuyên gia của Savills, chính sách là yếu tố then chốt thúc đẩy bất động sản dưỡng lão. Bởi các viện dưỡng lão công cộng cần khung pháp lý rõ ràng về quy hoạch và bảo vệ người lớn tuổi, trong khi các mô hình chăm sóc đặc biệt cần cơ chế thanh toán bền vững bằng bảo hiểm công hoặc tư nhân.
Quan trọng hơn, vốn đầu tư nên được đầu tư chủ yếu vào các tổ chức điều hành thay vì các tòa nhà. Do đó, việc phát triển các tổ chức điều hành uy tín, chất lượng cao là ưu tiên hàng đầu tại Việt Nam.
Savills cũng cho rằng, Việt Nam có thể học hỏi từ mô hình “vertical village” của Singapore, tích hợp nhà ở người cao tuổi vào các dự án phức hợp đa chức năng. Mô hình này mang lại giải pháp hiệu quả, tối ưu đất đai và hướng tới cộng đồng, phù hợp với môi trường đô thị đông đúc.
Trong khi đó, ông Lê Quốc Huân, Phó tổng Giám đốc WeCare247 lưu ý, các yếu tố địa lý, năng lực, nhân sự và quan niệm văn hóa sẽ ảnh hưởng đến mô hình cung cấp dịch vụ chăm sóc người cao tuổi.
Bà Olivia Wood, Giám đốc Lotus Advisory Group Vietnam khẳng định, Việt Nam đang trở thành điểm đến hấp dẫn cho đầu tư vào lĩnh vực an cư - dưỡng lão. Khoảng trống thị trường hiện tại là yếu tố quan trọng mà các doanh nghiệp cần cân nhắc khi muốn gia nhập và vận hành thành công trong lĩnh vực này.
Nhập cuộc
Tập đoàn Vingroup ra mắt Vin New Horizon - chuỗi dịch vụ và đô thị hưu trí, dưỡng lão cao cấp theo tiêu chuẩn quốc tế đầu tiên tại Việt Nam. Đây là trụ cột chiến lược mới trong hệ sinh thái Vingroup, dành cho người cao tuổi. Theo đó, tiện ích của Vin New Horizon được tích hợp trong mỗi khu đô thị, quy mô từ 20 - 50 ha/khu tại Khu đô thị lấn biển Cần Giờ.
Sun Group triển khai mô hình chăm sóc sức khỏe người cao tuổi trong một dự án đại đô thị 420 ha tại Hà Nam
Trước đó, Vingroup đã ký thỏa thuận hợp tác với tập đoàn y tế của Nhật Bản để phát triển mô hình trung tâm chăm sóc sức khỏe cao cấp cho người cao tuổi tại Việt Nam. Mô hình đã được tiên phong thực hiện tại một khu đô thị ở Hưng Yên.
Ngoài ra, Sun Group cũng triển khai mô hình chăm sóc sức khỏe người cao tuổi trong một dự án đại đô thị 420 ha tại Hà Nam. Tập đoàn Novaland cũng từng ấp ủ phát triển mô hình khu nghỉ dưỡng hưu trí tại Phan Thiết (Lâm Đồng), khi hợp tác với các đối tác nước ngoài động thổ công trình dịch vụ chăm sóc sức khỏe đầu tiên ở khu đô thị hàng nghìn hecta. Một tập đoàn bất động sản tại Long An (cũ) cũng đã ra mắt dự án khu dân cư viện dưỡng lão từ năm 2018 với quy mô đầu tư khoảng 2.000 tỷ đồng.
Tuy nhiên, theo Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), các mô hình hiện tại mới chỉ đáp ứng cho một bộ phận nhỏ người cao tuổi ở khu vực đô thị. Để đảm bảo đủ số lượng cơ sở và chất lượng chăm sóc cho người cao tuổi, Nhà nước cần xây dựng chính sách khuyến khích các doanh nghiệp tham gia vào công tác chăm sóc người cao tuổi, cụ thể là đầu tư phát triển các mô hình.
VARS cho rằng, cần nghiên cứu các chính sách về thuế, khoản vay ưu đãi, quỹ đất phù hợp cho các doanh nghiệp tư nhân muốn đầu tư xây dựng và vận hành nhà ở dưỡng lão. Nhà đầu tư nước ngoài cũng cần được áp dụng các chính sách khuyến khích, thu hút để phát triển loại hình này tại Việt Nam.
Đặc biệt, Chính phủ cần xây dựng quy định pháp lý rõ ràng, minh bạch về tiêu chuẩn và điều kiện hoạt động của nhà dưỡng lão; đồng thời khuyến khích mô hình hợp tác công tư (PPP) theo hướng mở rộng lĩnh vực đầu tư chăm sóc người cao tuổi, tạo cơ sở pháp lý cho việc thu hút vốn đầu tư của khu vực tư nhân vào lĩnh vực này.
